Türkiye
‘Üç Fidan’ 50 yıl önce idam edilmişti… 6 Mayıs 1972’de gazeteler idamları nasıl gördü?
06 Mayıs 2022 14:44
1968 öğrenci hareketinin önderlerinden Deniz Gezmiş idam edildiğinde, daha 25 yaşındaydı. 8 kez tutuklandı ve ömrünün 937 gününü, demir parmaklıkların arkasında geçirdi. Yusuf Aslan 25, Hüseyin İnan ise daha 23 yaşındaydı.
1586 sayılı kanunun Resmi Gazete’de yayınlanmasıyla, gecenin karanlığında bir cezaevi avlusuna kurulan darağacında, canlarını verdiler.
Kısacık ömürlerine yarım yüzyılda unutulmayacak onlarca, boykot, işgal, yürüyüş ve eylem bıraktılar.
- Conileri denize döktüler, Vietnam Kasabı Komer’in yurdumuzda rahat yüzü görmesine izin vermediler; “Ülkemizde, emperyalizmin askerleri elini kolunu sallayarak gezmesin” dediler.
- Üniversitelerde boykot, işgal ve sayısız yürüyüş yaptılar. Bilimsel, laik ve çağdaş bir eğitim olsun istediler. AIESEC toplantılarını da bastılar, üniversiteler için reform tasarıları da hazırladırlar.
- Zap Suyu’na köprü de yaptılar, topraksız köylülerin hak arama mücadelesine destek de oldular. İşçilerle omuz omuza da yürüdüler. Türk ve Kürt birliğinin bu ülkenin harcı olduğuna inandılar.
- Sınıfsız, sömürüsüz, ayrımcılığın olmadığı, çağdaş bir dünya kurulacağına inanıyorlardı. Bu uğurda mücadele ediyorlardı. Sosyalizme gönülden bağlıydılar. Marx’ı, Engels’i de okumuşlardı, Mustafa Kemal Atatürk’ü de.
Kısacası ne gerekiyorsa onu yaptılar. Bu uğurda önce tutuklandılar, sonra en yakın arkadaşlarını toprağa verdiler. Ama iktidar sahipleri doymadı! İktidardakilerin “öncelik ve ivedilikle” aldıkları bir karar sonucu, 6 Mayıs 1972 gece yarısı Deniz, Yusuf ve Hüseyin idam edildiler.
Çok şeyler yazıldı, çizildi “o” günden beri. Peki, 6 Mayıs 1972 sabahı gerçekleşen idamları gazeteler nasıl verdi, idamlarla ilgili neler yazıldı? İşte 6 Mayıs sabahı çıkan gazeteler…
Oda Tv’den İbrahim Sarıdemir, 6 Mayıs sabahı çıkan gazeteleri derledi. Gazetelerin tamamına yakını “anarşist ve komünistler, dini telkini kabul etmediler” diyerek bir haber yapmıştı. Akıllarınca, dini kullanarak, devrimci gençleri, toplumun gözünden düşürmeye çalışıyorlardı. Anadolu Ajansı tarafından verilen haberi genel olarak tüm gazeteler kullansa da kendi siyasi bakışlarına göre farklı noktaları öne çıkarıyordu.
YENİ ASYA GAZETESİ: İDAM EDİLDİLER
İdamları manşetten veren gazete, “Üç komünist eşkıya dini telkinatı reddetti”, “Dini telkin ve din adamı istemiyoruz, gelmesin” şeklinde dini yönü ön plana çıkaran bir haber yapar. “Hepsinin de bitkin bir şekilde sehpaya çıktığı, yaşasın komünizm” diye bağırdığı ifade edilir. Deniz, Yusuf ve Hüseyin’in Türkiye Cumhuriyeti’ni yıkarak komünist bir rejim kuracağı, kanlı eylemlere giriştiği, mahkemede en küçük bir nedamet göstermediği ve suçlarını kabul ettiği belirtilir.
İnfaz savcısı Sami Uğur, Yeni Asya gazetesine verdiği demeçte “üç suçlunun da sehpaya götürülürken kesik kesik ‘Yaşasın Marksizm, Yaşasın Komünizm’ diye konuşarak debelendiklerini, ancak boyunlarına ip geçirilip altlarından iskemle çekilince seslerinin kesildiğini”, suçlulardan Deniz Gezmiş’in bir ara ‘Yaşasın Kürt Halkları’ dediğini söylemiştir.