Rus paralı asker grubu Wagner’in kurucusu ve lideri Yevgeniy Prigojin’in içinde bulunduğu özel uçağın önceki gün Moskova’dan St. Petersburg’a gitmek üzere havadayken Tver bölgesinde bir köyde düştüğü, uçakta bulunan Prigojin dahil 10 kişinin öldüğü açıklanmıştı.

Haziran ayında Moskova’ya karşı başarısızlıkla sonuçlanan bir askeri kalkışmaya girişen Prigojin’in o tarihte varılan anlaşmayla önce Belarus’a gittiği duyurulmuştu. Ancak Wagner lideri daha sonra önce Rusya’daki Afrika Zirvesi’nde ve ölümünden birkaç gün önce de Afrika’da ortaya çıkmıştı. 

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de dün yaptığı açıklamada Prigojin’in yakın zamanda Afrika’dan Rusya’ya döndüğünü doğruladı.

Uçaktakiler için başsağlığı mesajı yayımlayan Putin, Prigojin’in “zorlu bir kaderi” olduğunu, “hatalar yaptığını”, ancak kendisinin ve ülkesinin çıkarları için zorlu görevler üstlendiğini öne sürerek Wagner kurucusunun ardından ılımlı mesajlar verdi.

Batı basını: Uçak Putin’in emriyle düşürüldü

Batı basınında çoğu isimsiz ABD’li ve Avrupalı istihbarat kaynaklarına dayandırılan haberlerde ise Prigojin’in içinde bulunduğu uçağın ancak Putin’in emriyle düşürülmüş olabileceği ifade ediliyor.

BBC İngiliz makamlarına dayandırdığı haberinde Prigojin ile birlikte 9 kişinin de bulunduğu uçağın, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in emriyle FSB tarafından düşürüldüğünü iddia etti.

Pentagon’dan yapılan açıklamada “Çeşitli faktörlere dayalı ilk değerlendirmemiz, Prigojin’in muhtemelen öldürüldüğü yönünde” denildi.

ABD istihbaratı: Kasıtlı patlama sonucu düştü

ABD ön istihbarat değerlendirmesine göre de Prigojin’in uçağı “kasıtlı patlama” sonucu düşürüldü. Batı basınında isimleri açıklanmayan ABD’li ve Batılı yetkililere dayandırılan haberlerde Prigojin’in “büyük olasılıkla” hedef alındığı belirtilirken aynı yetkililer patlamanın nedenine ilişkin bir bilgi vermedi. Bazı haberlerde ise patlamanın uçağın içinde yaşandığı öne sürülürken, uçağın füze ile vurulduğu iddiası da yine isimsiz yetkililere dayandırılan haberlerde yer aldı.

AB’den temkinli açıklama

ABD ve İngiltere’nin aksine Avrupa Birliği’nden olaya ilişkin daha temkinli bir açıklama geldi.

AB Komisyonu sözcülerinden Peter Stano dün yaptığı açıklamada, “Bugünlerde Rusya’dan çıkan hiçbir şey inandırıcı değil. Rusya’dan çıkan her şey gibi bunu da doğrulamamız çok zor. Bu nedenle yorum yapamayız” ifadelerini kullandı.

Prigojin’in ölümünün Wagner üzerindeki etkileriyle ilgili Stano, “Umuyoruz ki, Wagner’in dünyanın pek çok yerindeki eylemleri sona erer. Ancak biliyoruz ki, Wagner yalnızca kurucusuyla bağlantılı değil. Wagner’in Kremlin tarafından organize, kontrol ve finanse edildiğini biliyoruz” değerlendirmesini yaptı.

Zelenskiy: Bizim ilgimiz yok

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ise “Bizim bununla bir ilgimiz yok. Herkes kimin ilgisi olduğunu biliyor” ifadelerini kullandı.

Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock henüz olaya ilişkin olguların belirsiz olduğunu kabul etse de Putin’i işaret etmekten geri durmadı: “Putin’in gözden düşmüş eski sırdaşı, ayaklanmaya kalkıştıktan iki ay sonra aniden gökten düştüğünde tüm dünyanın hemen Kremlin’e bakması tesadüf değil.”

Rusya’da Wagner destekçileri de uçağın kasıtlı olarak düşürüldüğünü iddia ediyor.

Rusya’da olaya ilişkin soruşturma başlatılmıştı.

Adil Rusya Partisi lideri: Düşmanları çoktu

Kremlin yanlısı Adil Rusya Partisi lideri Sergey Mironov ise Wagner lideri Prigojin’in Rusya’da, Ukrayna’da ve Batı’da çok sayıda düşmanı olduğunu belirterek “Öyle görünüyor ki düşmanlarının sayısı kritik bir raddeye ulaşmıştı” ifadelerini kullandı.

Kremlin’den iddialara yalanlama

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov bugün düzenlediği basın toplantısında Batı’nın Prigojin’in ölümüyle ilgili iddiaları için “yalan” dedi.

Peskov “Şimdi bu felaket ve yolcuların ölümü çevresinde çok sayıda spekülasyon var. Bu (Kremlin’in Prigojin’in ölümüne dahli olduğu iddiası) yalan. Olgulara dayanmanız gerek. Ancak elde çok az olgu var, bulunması gereken çok olgu var. Dün Putin soruşturmanın sonuçlarını beklediğini söyledi. Bunlar yakında tamamlanacak ve detayları anlayacağız” diye konuştu.